انتساب کتاب الضعفاء به ابن غضائری: آسیب‌شناسی تحلیل‌ها
نویسنده
چکیده مقاله:
احمد بن حسین غضائری عالم شیعی بغدادی سدۀ 4 و 5ق صاحب تألیفاتی در زمینۀ رجال و کتاب‌شناسی، و از جمله، اثری با نام کتاب الضعفاء بوده است. شیخ طوسی خبر می‌دهد با مرگ زودهنگام ابن غضائری آثار وی از میان رفته، و بااین‌حال، نجاشی از آن‌ها مطالبی روایت کرده است. در اعصار بعدْ بزرگان مکتب حله و جبل عامل و پسینیان ایشان کتابی با نام الضعفاء و در انتساب به ابن غضائری را روایت، و غالباً به اقوال مندرج در آن اعتماد نموده‌اند. این روایت و این اعتماد با نقدها و تردیدهایی نیز همراه شده است. غالب این تردیدها تا پیش از دوران معاصر نتیجۀ شک در اَصالت کتاب نبود؛ ولی در دورۀ معاصر برخی انتساب اثر موجود را به ابن غضائری منکِر شدند. در مطالعۀ پیشِ‌‌رو می‌خواهیم با مروری بر سیر تحول دیدگاه‌ها دربارۀ کتاب الضعفاء و آسیب‌شناسی آن‌ها نشان دهیم انکار اَصالت اثر و انتساب آن به ابن غضائری فاقد مستندات کافی است و پیروان چنین دیدگاهی بایسته‌های اعتبارسنجی کتب و شرائط عمومی نسخه‌ها را در نظر نگرفته‌اند. چنان که خواهیم دید، گزارش‌های تاریخی مرتبط با ابن غضائری و آرائش مؤید نسبت کتاب الضعفاء به او ست و بررسی تطبیقی محتوای اثر با قرائن مختلف در منابع فِرَق و رِجال نیز نشان از آن دارد که نویسندۀ کتاب یک عالِم اِمامی مُحتاط است؛ ویژگی‌هایی که با آراء رجالی منقول از ابن غضائری تطبیق دارد.
منابع مشابه
جایگاه علمی رجال ابن غضائری نزد علماء رجال از قرن پنجم هجری تاکنون
کتاب الضعفاء ابن غضائری، به لحاظ میزان صحت، تأثیرگذاری و اختلاف دیدگاههای حدیثی و فقهی مترتب بر آن، پیوسته محل مناقشه بوده است. این مسأله انگیزه پژوهش حاضر شد و به روش تحلیلی ـ تاریخی با تبیین دیدگاههای مختلف پیرامون این کتاب و اعتبار سنجی وثاقت ابن غضائری، به این پرسش پرداخت که از قرن پنجم تا کنون چه جایگاهی در میان علمای رجال داشته است. این پژوهش، جرح ابن غضائری را با توثیقات علمای مشهور رجا...
متن کاملمقایسه دیدگاههای رجالی ابن غضائری و نجاشی
Ibn al-Ghazāeri and al-Najāshi are assumed to be rijāl scholars of early era whose thoughts have undoubtedly affect on rijāl scholars of late era. Ibn al-Ghazāeri was dependent to rijāli views of Qom’s Hadith narrators. Analyzing their rijāli perspectives indicates a sort of similarities between them. This point results from especially describing and introducing narrators in his Kitāb al-rijāl....
متن کاملزیادات کامل الزیارات و مسألۀ انتساب اثر به ابن قولویه
گزارشها حکایت از آن دارند که ابن قولویه (د 367ق)، عالم شیعی بغدادی اثری با عنوان کامل الزیارات مشتمل بر روایات مرتبط با فضیلت و آداب زیارت امامان شیعه (ع) تألیف کرده است. موضوع این مطالعه نقد متن نسخۀ مشهور همین اثر و معرفی نویسندۀ واقعی آن است. می‌خواهیم در آن فرضیه‌ای را بیازماییم که نخستین بار محمد باقر بهبودی ـــ حدیث پژوه معاصر ـــ ارائه کرده، و بر پایۀ آن، مؤلف کامل الزیارات را عالمی شیعی...
متن کاملتحلیلی بر دیدگاه ابن غضائری پیرامون ابوبصیر مرادی
ابوبصیر لیث بن بختری از راویان امامان باقر و صادق (ع) است. غالب رجالیان متقدم درباره توثیق صریح ابوبصیر مرادی سکوت کرده‌اند. در این میان دیدگاه ابن غضائری متفاوت از دیگران است؛ او ضمن گزارش رنجش و کدورت خاطر امام صادق (ع) از ابوبصیر مرادی، وجود طعن بر دین او را پذیرفته؛ اما آن را مانع از توثیق وی ندانسته است. در این مقاله که به روش توصیفی- تحلیلی نگاشته شده است درصدد تحلیل رأی ابن غضائری درباره...
متن کاملبررسی انتساب کتاب اثبات الوصیه به مسعودی
اثبات الوصیة، کتابی است که درباره اوصیا و وصایت ائمه: نگاشته شده است. این اثر، از زمان نجاشی، عالم رجالی مشهور اوایل قرن پنجم هجری، به علی بن حسین مسعودی، نگارنده مروج الذهب منسوب گردیده است. علت این انتساب را میتوان ذکر گزارههایی با گرایش امامی در لابه لای کتب مسعودی شمرد. ارائه این دیدگاه از سوی نجاشی، سبب گردید بسیاری از محققان و محدثان به پیروی از او، اثبات الوصیة را به مسعودی نسبت دهند.ا...
متن کاملانتساب کتاب دستورالوزاره به خواجه نظام الملک یاعدنی طوسی
انتساب کتاب دستور الوزاره به خواجه نظام الملک یا عدنی طوسی؟* محمّدرضا ملکثابت 1 کارشناس ارشد تاریخ و تمدّن ملل اسلامی چکیده کتاب دستور الوزاره به زبان فارسی و به نثری استوار در سه فصل تحریر و تنظیم یافته است: مقدّمه در احوال خواجه نظام الملک، فصل اوّل در تحریض فرزند خواجه به ترک وزارت و مخاطرات آن، فصل دوم در آداب وزارت. دستور الوزاره به رغم رواج و شهرت آن که خود موجب استنساخ بسیار ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 25 شماره 65
صفحات 183- 212
تاریخ انتشار 2019-08-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023